Obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania uprawnionemu środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Zasądzenie obowiązku alimentacyjnego zobowiązuje stronę związku, która po rozstaniu pozostawia opiekę nad dzieckiem drugiej stronie, do dostarczania środków na zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego. W zakres ten wchodzą np. wyżywienie, mieszkanie, odzież, opał, koszty leczenia, koszty edukacji, środki higieny osobistej itp.
Zmiana stosunków jako podstawa do zmiany wysokości alimentów
Art. 138 KRO dopuszcza jednak możliwość zmiany wysokości ustalonego wcześniej wyrokiem świadczenia alimentacyjnego. Możliwość taka istnieje w razie „zmiany stosunków” na podstawie których sąd wydał wyrok.
„Zmiana stosunków” może być przede wszystkim skutkiem zwiększenia lub zmniejszenia się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, jak i zarobkowych oraz majątkowych możliwości zobowiązanego. Warto przywołać następujące wypowiedzi orzecznictwa:
1) „podwyższenie alimentów następuje wówczas, gdy zwiększeniu uległy potrzeby uprawnionego albo zwiększyły się możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Obniżenie alimentów uzasadnia zmniejszenie się potrzeb uprawnionego lub pogorszenie sytuacji materialnej i majątkowej zobowiązanego” [tak uchw. SN (PSIC) z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 42, uzasadnienie tezy VII];
2) „przez zmianę stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.i.o. należy uznawać wszelkie zmiany w statusie ekonomicznym stron powodujące odmienność (zwiększenie lub zmniejszenie) zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych ale i możliwości majątkowych zobowiązanego” (tak wyr. SO w Sieradzu z 17.4.2013 r., I Ca 113/13, Legalis);
3) „W wypadku gdy zobowiązany do alimentacji posiada określony majątek, o zmianie okoliczności świadczy nie tylko zmiana stosunków własnościowych (utrata lub powiększenie majątku), lecz także zmiany w zakresie faktycznego dysponowania majątkiem, możliwości jego upłynnienia w celu zaspokojenia zobowiązań alimentacyjnych itp.” (tak wyr. SN z 26.3.1969 r., III CRN 54/69, Legalis).
Zmiana możliwości zarobkowych zobowiązanego lub potrzeb uprawnionego musi mieć charakter istotny. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wskazał, że „Nie ulega wątpliwości, że wraz z wiekiem rosną potrzeby dziecka, a co za tym idzie, zwiększają się wydatki związane z jego wychowaniem i utrzymaniem. Nadto zmianie uległa sytuacja osobista rodziców małoletniego, którzy aktualnie nie pozostają w związkach z innymi partnerami, co niewątpliwie przekłada się na koszty związane z utrzymaniem mieszkań” (wyrok z dnia 22.05.2019r., sygn. VIII RC 588/18).
Oprócz dorastania dziecka i naturalnego zwiększania wydatków na jego utrzymanie, zmianę istotną może stanowić np. problemy zdrowotne i powstające w związku z tym koszty leczenia, konieczność opłacania korepetycji ze względu na problemy z nauką.
Kto może żądać zwiększenia alimentów?
Żądać zmiany wysokości świadczeń alimentacyjnych może osoba do nich uprawniona – dziecko za pośrednictwem przedstawiciela ustawowego, a także osoba pełnoletnia -samodzielnie lub przez pełnomocnika.
Gdzie złożyć pozew ?
Pozew o podwyższenie alimentów składa się do wydziału rodzinnego sądu, w którego okręgu miejsce zamieszkania ma uprawniony lub pozwany. Do pozwu należy dołączyć wszelkie dokumenty wykazujące zmianę możliwości zarobkowych pozwanego lub potrzeb uprawnionego.
Należy mieć na uwadze, że wniesienie powództwa po zbyt krótkim okresie po poprzednim wyroku może skutkować jego oddaleniem. W praktyce przyjmuje się, że muszą upłynąć minimum 2-3 lata.
Oczywiście każda sprawa jest inna i powinna być rozpatrywana indywidualnie. W celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących Państwa sprawy zachęcamy do zasięgnięcia opinii naszej Kancelarii.